1. Đôi nét về chiến lũy Ô Cầu Dền
Để hiểu rõ hơn về những câu chuyện lịch sử xung quanh cửa ngõ đặc biệt này, bạn có thể tham khảo một số thông tin dưới đây!
Địa chỉ Ô Cầu Dền
Vị trí của Ô Cầu Dền ngày xưa chính là ngã tư lớn nối 4 tuyến phố gồm: Bạch Mai, phố Huế, Đại Cồ Việt và Trần Khát Chân. Để đến ngã tư này, từ Trung tâm thương mại Tràng Tiền, bạn di chuyển theo phố Hàng Bài khoảng 620m, sau đó tiếp tục đi thêm 1.200m nữa theo đường phố Huế là đến ngã tư.
Cùng với Ô Đống Mác, Ô Quan Chưởng, Ô Chợ Dừa, Ô Cầu Giấy thì Ô Cầu Dền là một trong 5 ô cửa xưa của Hà Nội. Nơi đây đồng thời là cửa ngõ quan trọng của kinh thành Thăng Long xưa, là thành lũy kiên cường trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Lịch sử kiên cường của cửa Ô Cầu Dền
Ô Cầu Dền có tên chữ là Yên Ninh, xuất hiện trong sử từ thời Lý, vào khoảng thế kỷ XI- XII. Các bản đồ và tài liệu cũ cũng cho thấy vị trí của địa danh này cố định và tồn tại khá lâu. Ngoài ra, nhiều tài liệu cũng ghi chép lại rằng, trước đó cái tên Ô Cầu Dền đã xuất hiện ở cố đô Hoa Lư, Ninh Bình, trên một tấm bia cổ. Ngoài ra, tên gọi này cũng được dùng cho một cửa ngõ của kinh thành Hoa Lư. Sau này, đã được vua Lý Thái Tổ mang từ cố đô Hoa Lư ra kinh đô mới Thăng Long.
Ngoài ra, tên gọi của cửa Ô Cầu Dền cũng gắn liền với một sự tích đời nhà Mạc. Lúc ấy ở làng Kim Liên có người học trò nghèo, cha mẹ mất sớm phải đi dạy học để kiếm sống qua ngày. Vào những năm đói kém, nhờ có mấy ruộng rau dền nên anh đã cứu được nhiều người qua khỏi nạn đó. Sau này, chỗ ở của anh được người dân gọi là Cầu Dền để tỏ lòng tưởng nhớ và biết ơn.
Dưới triều đại nhà Nguyễn, Cầu Dền chính là cửa ô quan trọng nhất trên đường thiên lý – con đường nối liền Thăng Long với các trấn và tỉnh phía Nam vào kinh đô Huế. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, trận chiến đấu kìm chân địch 21 ngày tại chiến lũy Ô Cầu Dền được xem là trận đánh kinh điển nhất, biểu tượng của ý chí “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Đây là trận địa phòng ngự điển hình tại Hà Nội, góp phần làm thất bại âm mưu “đánh nhanh thắng nhanh” của thực dân Pháp. Từ đó góp công rất lớn vào thắng lợi chung trong 30 ngày đêm bảo vệ Thủ đô.
Mặc dù sau này Ô Cầu Dền đã bị gỡ bỏ, tuy nhiên những dấu tích và câu chuyện lịch sử xung quanh ô cửa này vẫn được lưu truyền cho hậu thế. Ô Cầu Dền cũng trở thành biểu tượng của ý chí quyết tâm và tinh thần đoàn kết của nhân dân ta.