Giảm mất cân bằng giới tính từ những thay đổi trong mỗi gia đình

Ngày 12-10, UBND phường Bạch Mai tổ chức Hội nghị biểu dương trẻ em gái chăm ngoan, học giỏi trong các gia đình tiêu biểu thực hiện tốt chính sách dân số nhân Ngày Quốc tế Trẻ em gái.

Đây là hoạt động có ý nghĩa thiết thực nhằm hưởng ứng chủ đề toàn cầu năm nay do Liên Hợp Quốc phát động: “Đầu tư cho trẻ em gái vì hạnh phúc gia đình, vì tương lai đất nước”.

Theo báo cáo đưa ra tại hội nghị, Việt Nam hiện đang đối mặt với một thực trạng nhân khẩu học đáng báo động, đó là giảm sinh và mất cân bằng giới tính khi sinh kéo dài nhiều năm. Tỷ số giới tính khi sinh toàn quốc đã vượt xa mức cân bằng sinh học tự nhiên (104–106 trẻ trai/100 trẻ gái), lên tới 111,4 bé trai/100 bé gái vào năm 2024. Thậm chí, có nơi như Bắc Ninh, tỷ số này còn lên đến 119,6 bé trai/100 bé gái. Điều đó cho thấy, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn còn nghiêm trọng tại nhiều địa phương.

Trong khi đó, mức sinh trung bình chỉ còn 1,91 con/phụ nữ, thấp hơn ngưỡng sinh thay thế lý tưởng (2,1 con/phụ nữ). Nhiều gia đình vẫn chỉ muốn sinh một con và bằng mọi giá phải có con trai. Nếu xu hướng này không thay đổi, đến năm 2034, Việt Nam có thể thừa tới 1,5 triệu nam giới trong độ tuổi kết hôn, đe dọa sự ổn định xã hội và chất lượng cuộc sống của các thế hệ tương lai.

Phát biểu tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Ngọc Anh, Phó Chủ tịch UBND phường Bạch Mai, Trưởng Ban Chỉ đạo công tác Dân số và Phát triển của phường khẳng định, trẻ em gái là tương lai của đất nước; đầu tư cho các em chính là đầu tư cho sự phát triển bền vững và hạnh phúc lâu dài của toàn xã hội.

Trong bối cảnh mất cân bằng giới tính khi sinh và giảm sinh đang trở thành thách thức lớn đối với quốc gia, phường Bạch Mai đã quyết liệt triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, từ truyền thông nâng cao nhận thức, kiểm soát chặt chẽ hoạt động y tế ngoài công lập, đến sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị để từng bước thay đổi định kiến giới trong cộng đồng.

Nhờ sự kiên trì và quyết tâm đó, tỷ số giới tính khi sinh tại phường đã giảm rõ rệt, từ 112 trẻ trai/100 trẻ gái (năm 2020) xuống còn 107 trẻ trai/100 trẻ gái trong 9 tháng đầu năm 2025 - tiến gần đến mức cân bằng tự nhiên.

Đáng chú ý, dù mới thực hiện mô hình chính quyền hai cấp được hơn ba tháng, các hoạt động y tế - dân số tại phường vẫn được duy trì hiệu quả, liên tục và ổn định. Đây là minh chứng cho sự vào cuộc đồng bộ, sát sao của Đảng ủy, HĐND, UBND và các tổ chức đoàn thể tại địa phương trong công tác dân số và phát triển.

Hội nghị biểu dương 100 em gái chăm ngoan, học giỏi chính là điểm nhấn đầy ý nghĩa trong hành trình đó. Các em là đại diện tiêu biểu cho hơn 1.300 gia đình sinh con một bề là gái trên địa bàn phường - những gia đình đã lựa chọn nuôi dạy con bằng tình yêu thương, sự đầu tư và niềm tin vững chắc vào tương lai của con gái mình, thay vì những định kiến cũ kỹ “trọng nam khinh nữ”.

Hội nghị không chỉ là dịp để tôn vinh, mà còn là thông điệp mạnh mẽ gửi tới toàn thể cộng đồng, mọi trẻ em gái đều xứng đáng được yêu thương, bảo vệ và trao cơ hội công bằng để phát triển toàn diện.